هَشتپا یا اُختاپوس یک جانور آبزی از رده سرپایان است که در بخشهای گوناگونی از اقیانوسهای جهان، بهویژه در آبسنگهای مرجانی زندگی میکند.
۳۰۰ گونه از هشتپا شناسایی شده که این تعداد، یکسوم از تمامی گونههای سرپایان را تشکیل میدهد.
هشتپاها از زیرردهٔ نیامداران (Coleoidea)، بالاراستهٔ هشتپاشکلان (Octopodiformes) و راستهٔ هشتپایان (Octopoda) است.
هشتپاها دارای هشت بازو هستند که بر روی آنها دو ردیف کلاهک مکنده وجود دارد. بر خلاف بیشتر سرپایان، هشتپاها تقریباً هیچ اسکلت درونی ندارند و بدنشان کاملاً نرم است. آنها نه مانند ناتیلوس صدف بیرونی دارند و نه مانند سرپاور (ماهی مرکب) استخوان درونی دارند. یک منقار، شبیه به منقار طوطی، تنها قسمت سفت در بدن هشتپاها است. این منقار به هشتپا توانایی رفتن به لای شکافهای باریک بین صخرههای زیرآبی به هنگام گریختن از دست مارماهی موری و دیگر ماهیان شکارچی را میدهد.
هشت پا، حیوانی بدون مهره است، قابلیت دید سه بعدی و رنگی دارد و بسیار سریع تعلیم می پذیرد. پیچیدگی ساختار هشت پا ظاهرا كنترل همزمان هشت بازویش است، به طوری كه دانشمندان كنجكاو شده اند كه بدانند این عمل چگونه هدایت می شود.
آنها طی آزمایشات خود به این نتیجه رسیدند كه هر یك از بازوهای هشت پا به طور مستقل برای حركت برنامه ریزی شده است زیرا موقع درگیری به طور مستقل عمل می كنند. دانشمندان چنین نتیجه گرفتند كه دستورات عصبی نباید از مغز صادر شده باشند، بلكه هر بازو باید فرمان مستقلی برای خود داشته باشد. آنها پس از تحریك هشت پا توسط نیروی الكتریكی و ضربه به این نتیجه رسیدند كه حركات پیچیده بازوهای هشت پا نتیجه یك سیستم فرمان دو مرحله ای است. مغز فرمان حمله، حركت و.... را صادر می كند و هر یك از بازوها فرمان را به یك حركت مستقل تبدیل می كنند. حركت بازوهای هشت پا بجز دراز كردن و خم كردن نوك آنها، به یك شكل انجام می پذیرد. بازوها از عضله، بافت پیوندی و مقدار زیادی سلول عصبی تشكیل شده اند. در یك بازو در حدود ۵۰ میلیون سلول عصبی به طول ۲ متر پخش شده اند و چهارصد هزار سلول عصبی برای كنترل حركات عضله به كار گرفته می شوند. سیستم عصبی بازوها به وسیله اكسورها به مغز متصل می شوند.
سازندگان روبوت و متخصصان كامپیوتر از چند سال قبل به تواناییهای هشت پا به عنوان الگویی برای توسعه برنامه ریزی روبوت هایی كه به راحتی در تمام جهات بتوانند حركت كنند و وظایف متفاوتی را به انجام برسانند، علاقمند شده اند. زیرا تاكنون دانشمندان از حركات دست انسان به عنوان الگویی برای ساخت بازوی روبوت ها استفاده می كردند. محورها و مفصلهای سخت در این الگو، قابلیت توانایی در حركات بازو را بشدت محدود می كند. http://iranom.loxblog.com/
نظرات شما عزیزان: